Zakochanych w sobie nawzajem Idę i Antoniego czeka długoletnia rozłąka. Jej powodem nie są jednak różnice charakteru, zwaśnione rody, czy mezalians. Powód jest prosty: kryzys ekonomiczny. Rodzina Antoniego może pochwalić się wielopokoleniową tradycją szlachecką. Jednak dobre czasy dobiegły końca, a mężczyzna z zadłużonym majątkiem zostaje zmuszony do emigracji z kraju i fizycznej pracy parobka, zajmującego się dojeniem krów. Ida zostaje zaś w swojej rodzinnej Nietroni, gdzie codziennym wysiłkiem udowadnia swą wierność i oddanie. Jeżeli wystawionym na próbę kochankom uda się przetrwać rozłąkę – będzie to zasługą ich gorącej miłości i szacunku. Na tle historii miłosnej Idy i Antoniego pokazana jest sytuacja społeczno-polityczna na Polesiu, po odzyskaniu niepodległości. „Gniazdo Białozora' jest ostatnią powieścią napisaną przez Marię Rodziewiczównę.